Kategorie gier solo według Shawna Tomkina...

Wygląda na to, że rok 2025 upłynie dla mnie pod znakiem gier solo. Należy zatem oswoić się z myślą, że wpisy na niniejszym blogu będą to odzwierciedlać. Już pod koniec zeszłego roku zamieszczałem notkę na ten temat, gdzie zawarłem mój własny podział gier RPG dla jednego gracza - podział mocno subiektywny, oparty na intuicji i moich (wciąż dość skromnych) doświadczeniach w temacie. Natomiast kilka dni temu Shawn Tomkin - osoba o zdecydowanie większym autorytecie, autor gier "Ironsworn", "Ironsworn: Starforged" oraz "Sundered Isles" - opublikował w mediach społecznościowych swoją propozycję podziału. Jako, że widzę tu sporą wartość - chociażby jako narzędzie porządkujące przyszłe dyskusje, czy recenzje - przytaczam poniżej (po przetłumaczeniu na język rodzimy i okraszeniu skromnym komentarzem z mojej strony):

• silniki solo/emulatory MG - samodzielne, kompletne mechaniki, które można zaimplementować do dowolnej tradycyjnej gry RPG i grać w nią solo. "Mythic Game Master Emulator" (edycja druga) jest najbardziej znanym, kompleksowym i solidnym przykładem. Drugim względem popularności jest wydany przez Modiphius "Solo Game Master's Guide" autorstwa wielkiej propagatorki gry jednoosobowej Geek Gamers;
• paragrafówki (ang. "choose-your-own-adventure" albo "CYOA" od amerykańskiej serii książek dla młodzieży lub "fighting fantasy" od brytyjskiej serii książek Steve'a Jacksona i Iana Livingstone'a) - książki z gatunku "interaktywnej fikcji", wydawane po raz pierwszy w Wielkiej Brytanii w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. W Polsce zapoczątkowane "Dreszczem" Jacka Cieskielskiego, obecnie propagowane przez Beniamina Muszyńskiego ("Plaga", "Incydent") i Wydawnictwo Wielokrotnego Wyboru. Przykłady obejmują serię "Fighting Fantasy", nieco nowsze "Legendary Kingdoms", serię "Lone Wolf" (obecnie wydawaną po polsku przez Black Monk Games). Także niektóre planszówki ("Sleeping Gods", "7th Continent") zawierają elementy interaktywnej fikcji;
• gry pamiętnikowe/gry w pisanie pamiętnika (w mojej notce z grudnia nazywane "pamiętnikowcami") - tego typu gry opierają się zazwyczaj na hasłach lub podpowiedziach mających pobudzić wyobraźnię celem zbudowania sceny i stworzenia wpisu do pamiętnika, mechanika gry raczej lekka, oparta na pojedynczych rzutach kością (lub dobieraniu kart) i zarządzaniu zasobami. Przykładami są "The Wretched" (i inne gry oparte na systemie "Wretched Alone"), "Artefact", "Apothecaria" i "Thousand Year Old Vampire";
• RPGi solo-centryczne (przeze mnie wrzucone do kategorii "narratywistycznych/improwizacyjnych") - konkretne, rozbudowane i kompletne gry, które zostały zaprojektowane z myślą o rozgrywce dla pojedynczego gracza, ale mogą obsługiwać inne tryby gry. Zazwyczaj mechaniczna złożoność od lekkiej po średnią. Oferują elastyczność narracji i inspirujące podpowiedzi za pomocą losowych tabel (przypominających nieco tabele abstraktów z grania "piaskownicowego" jakimi posługiwałem się w przeszłości grając moją kampanię w cyberpunkową oraz tabele wykorzystywane w OSR). Przykłady obejmują "Ironsworn" i "Star Trek: Captain's Log";
• RPGi przyjazne grze solo - są to standardowe gry RPG, które nie zostały co prawda napisane stricte pod ten tryb rozgrywki (patrz wyżej), ale wydawcy zapewnili dodatki i rozszerzenia zasad pomagające je dostosować je do rozgrywki jednoosobowej. Dobra opcja, jeśli chcesz doznać bardziej tradycyjnych RPG (plus pozwala przyswoić sobie zasady gry przed prowadzeniem kampanii w grupie). Przykładami są "Tryb Łazika" w "The One Ring" i "SoloDark" dla "Shadowdark";
• RPGi proceduralne (ja wrzucałem je do jednego worka z lochotłukami - fakt, że akcja dzieje się przykładowo w kosmosie, nie zmienia podobieństwa sekwencji rozgrywki do przechodzenia lochu) - tego typu gry mogą zawierać elementy prowadzenia dziennika za pomocą podpowiedzi (patrz "pamiętnikowce), ale są bardziej nastawione na wciągającą rozgrywkę i zarządzanie zasobami w formacie przyjaznym dla gracza jednoosobowego (poprzez mocno ustrukturalizowaną rozgrywkę). Przykładami są "Rune" i "Stoneburner";
• kartograficzne/gry w rysowanie mapy - gry skupiające się na budowaniu opowieści poprzez tworzenie miejsc, środowisk i historii. Świetna opcja dla tych, którzy lubią szkicować i bazgrać po marginesach. Przykładami są "Cartograph", "How to Host a Dungeon" i "Delve";
• lochotłuki (ang. "dungeondelvers") - gry te oferują rozbudowane silniki do generowania pomieszczeń, charakterystycznych detali i niebezpieczeństw lochów z elementami odgrywania (raczej lekkiego, często całkowicie opcjonalnego). Rozgrywka koncentruje się na wyczerpywaniu zasobów i walkach. Przykładami są "Four Against Darkness" (w Polsce wydane przez Fox Games jako "Czworo przeciw ciemności") i "Ker Nethalas: Into the Midnight Throne";
• bitewniaki przygodowe - gry figurkowe w skali potyczki z drobnymi elementami odgrywania i tworzenia opowieści. Przykładami są "Five Leagues from the Borderlands", "Five Parsecs from Home" (gry Ivana Sorensena wydane niedawne przez Modiphius) oraz "Rangers of Shadow Deep".

    

Osobiście mam wątpliwość, co do uwzględniania paragrafówek i gier bitewnych, ale jeśli już podchodzimy tak kompleksowo do gier stołowych, to proponowałbym także kategorie planszowych gier paragrafowych (przykładowo "Barbarian Prince" albo "Odkrywcy Nowych Światów") czy idąc nawet dalej - karciane gry solo (jak cała seria "Zombie in my Pocket" czy "Free Trader").

     

Ale co ja będę dyskutował z człowiekiem, który napisał jedne z najlepszych gier solo RPG dostępnych obecnie na rynku. Jedynce co ja napisałem to jedną paragrafówkę, a i to nie sam, tylko z kolegami...